Bullet Icon2 คลิกนิกหมอปิยนันท์
Bullet Icon2 คลินิกเฉพาะทางด้านเวชกรรม จิตเวช หมอปิยนันท์
Bullet Icon2 ตรวจรักษาโรคจิตเวชผู้ใหญ่
Bullet Icon2 ตรวจรักษาโดย พญ.ปิยนันท์ สงห้อง
Bullet Icon2 281 ถ.สามชัย อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา (ข้างโรงแรมเก็นติ้ง ตำแหน่งเดิมคลินิกหมอศักดิ์ชัย)
Bullet Icon2 โทร. 074-223885 
       
  โรคซึมเศร้า (Major depressive disorder)  
 

           มีผู้รู้จักโรคนี้ไม่มากนัก บางคนเป็นโดยที่ตัวเองไม่ทราบ คิดว่าเป็นเพราะตนเองคิดมากไปเอง ทำให้ไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสมและทันท่วงที  บางคนเริ่มคุ้นหูจากคำเล่าลือว่า เมื่อเป็นแล้วจะมีอาการเครียด เศร้า และมีแนวโน้มทำให้คิดฆ่าตัวตาย
          
           สาเหตุการฆ่าตัวตายที่พบได้บ่อยและคนไม่ค่อยทราบกันคือโรคซึมเศร้า เนื่องจากมีคนจำนวนมาก ที่ป่วยเป็นโรคซึมเศร้าแต่ไม่รู้ว่าตัวเองป่วย ซึ่งหากป่วยแล้วปล่อยไว้นานๆ โดยไม่ได้รักษา ก็จะส่งผลให้มีความคิดที่จะฆ่าตัวตายได้

   
 

หากคุณหรือคนใกล้ชิดมีอาการเหล่านี้มากกว่า  5 ข้อติดต่อกันเป็นเวลานานมากกว่า 2 สัปดาห์  ให้ตั้งข้อสงสัยไว้ก่อน ว่าอาจถูกโรคซึมเศร้ามาเยือนเข้าแล้ว

   

1. อารมณ์ซึมเศร้า หงุดหงิด ก้าวร้าว
2. ขาดความสนใจสิ่งรอบข้างหรือกิจกรรมที่เคยชอบหรือสนใจ
3. สมาธิเสีย คือ ไม่ค่อยมีสมาธิเวลาทำสิ่งต่างๆ
4. รู้สึกอ่อนเพลีย ไร้เรี่ยวแรง
5. เชื่องช้า ทำอะไรก็เชื่องช้าไปหมด
6. รับประทานอาหารมากขึ้น หรือรับประทานน้อยลง
7. นอนมากขึ้น หรือนอนน้อยลง
8. ตำหนิตัวเอง  รู้สึกตัวเองไร้ค่า ไม่มีค่า ขี้น้อยใจ
9. มีความคิดอยากตาย อยู่เรื่อยๆแต่ไม่ได้วางแผนชัดเจน หรือบางคนถ้าเป็นเยอะก็อาจมีการวางแผนหรือพยายามฆ่าตัวตาย หากญาติหรือคนใกล้ชิดเห็นเขามีท่าทีบ่นไม่รู้จะอยู่ไปทำไม หรือพูดทำนองฝากฝัง สั่งเสีย อย่ามองข้ามหรือต่อว่าเขาว่าอย่าคิดมาก แต่ให้สนใจพยายามพูดคุยกับเขา รับฟังสิ่งที่เขาเล่าให้มากๆ ถ้ารู้สึกไม่เข้าใจหรือมองแล้วไม่ค่อยดี ขอแนะนำให้รีบพาไปพบจิตแพทย์เพื่อรักษาโดยเร็ว

 
   

 

 
  สาเหตุ  
   

1. ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดโรคแบบชีวจิตสังคม เช่น ฐานะทางเศรษฐกิจและสังคม ครอบครัวแตกแยก

2. ปัจจัยด้านพันธุกรรมเช่น ประวัติโรคในกลุ่มโรควิตกกังวลหรือโรคซึมเศร้าในครอบครัว

3. ปัจจัยด้านสารเคมีในสมอง พบว่าระบบสารเคมีในสมองของผู้ป่วยโรคซึมเศร้ามีการเปลี่ยนแปลงไปจากปกติอย่างชัดเจน โดยมีสารที่สำคัญได้แก่ ซีโรโทนิน (serotonin) และนอร์เอพิเนฟริน (norepinephrine) ลดต่ำลง รวมทั้งอาจมีความผิดปกติของเซลล์รับสื่อเคมีเหล่านี้ ปัจจุบันเชื่อว่าเป็นความบกพร่องในการควบคุมประสานงานร่วมกัน มากกว่าเป็นความผิดปกติที่ระบบใดระบบหนึ่ง ยาแก้เศร้าที่ใช้กันนั้นก็ออกฤทธิ์โดยการไปปรับสมดุลย์ของระบบสารเคมีเหล่านี้

4. ลักษณะนิสัย บางคนมีแนวคิดที่ทำให้ตนเองซึมเศร้า เช่น มองตนเองในแง่ลบ มองอดีตเห็นแต่ความบกพร่องของตนเอง หรือ มองโลกในแง่ร้าย เป็นต้น บุคคลเหล่านี้เมื่อเผชิญกับสถานการณ์ที่กดดัน เช่น ตกงาน หย่าร้าง ถูกทอดทิ้งก็มีแนวโน้มที่จะเกิดอาการซึมเศร้าได้ง่าย ซึ่งหากไม่ได้รับการช่วยเหลือที่เหมาะสมอาการอาจมากจนกลายเป็นโรคซึมเศร้าได้

 
       
  การรักษา  
 

           โรคซึมเศร้ารักษาได้  การรักษามี 2 องค์ประกอบด้วยกัน อย่างแรกคือ ยา ที่จะช่วยปรับสารสื่อประสาทในสมองให้สมดุล องค์ประกอบที่ 2 คือ การทำจิตบำบัด  เช่น ผู้ป่วยมีปัญหาที่การควบคุมอารมณ์ ก็จัดการแก้ไขที่การควบคุมอารมณ์
           ในผู้ป่วยบางคนประมาณ 1-2 เดือนหลังจากเริ่มรักษา ก็สามารถกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ  แต่หากไม่รักษาชีวิตอาจจะพัง เช่น หย่าร้าง  มีปัญหาด้านการเรียน  ต้องออกจากงาน หรือถึงขั้นฆ่าตัวตาย

 
       
 

1. การรักษาด้วยยา แบ่งออกเป็น 3 ระยะ

 
   

1.1 การรักษาระยะเฉียบพลัน เป้าหมายเพื่อให้ผู้ป่วยไม่มีอาการหลงเหลือเลย และสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างปกติ ยาหลักคือยาแก้ซึมเศร้า

1.2 การรักษาระยะต่อเนื่อง คือการให้การรักษาต่อจากระยะเฉียบพลันต่ออีกประมาณ 4-9 เดือนหลังจากผุ้ป่วยหายแล้ว โดยให้ยาในขนาดเดียวกับที่ได้ในระยะเฉียบพลัน เป้าหมายเพื่อลดความเสี่ยงของการกลับเป็นซ้ำ

1.3 การป้องกันระยะยาว เป้าหมายเพื่อป้องกันการเกิดซ้ำของตัวโรคหลังจากอาการดีขึ้นมากแล้ว ระยะเวลาในการให้ยาในระยะนี้จะแตกต่างกันไปในผู้ป่วยแต่ละรายขึ้นกับปัจจัยเสี่ยง ซึ่งโดยทั่วไปมักให้ 2 ปี

 
     
  2. จิตบำบัด  
   

2.1 Cognitive behavior therapy มุ่งแก้ไขแนวคิดรวมถึงการปรับพฤติกรรมในแง่ลบของผู้ป่วยให้สอดคล้องกับความจริง และมีทักษะในการแก้ปัญหาที่ดีขึ้น

2.2 Interpersonal therapy ช่วยแก้ปัญหาเรื่องปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้ป่วยกับผู้อื่น มุ่งเน้นปัญหาความสัมพันธ์ในปัจจุบัน